تعزیر به چه معناست و تعیین آن چگونه است

تعزیر به چه معناست و تعیین آن چگونه است

آشنا شدن شهروندان با ضوابط حقوقی و قانونی حاکم بر روابط اجتماعی و آگاهی بخشی جامعه نسبت به مسائل حقوقی یکی از مهمترین راهکارها در کاهش مراجعات مردم به دادگستری و پایین آمدن آمارارتکاب جرائم است چرا که افرادی هستند به دلیل عدم اطلاع ازاینکه فعلی که مرتکب می شوند جرم هست یا خیر آنرا انجام می دهند، غافل از آنکه در قانون برای ارتکاب آن فعل چه مجازاتی تعیین شده است.
درقانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392 چهار فصل تعین شد که عبارتند از:  قصاص، حدود، دیه و تعزیر. هر کدام از این مجازات‌ها برای ارتکاب جرایم خاصی پیش بینی شده اند.
تعزیر مجازاتی است که مشمول عنوان حد، قصاص یا دیه نباشد و به موجب قانون نیز در مورد ارتکاب محرمات شرعی یا نقض مقررات حکومتی تعیین می شود.

تفاوت مجازاتهای تعزیری و حدی

تفاوت مجازات های تعزیری با مجازات های حدی در آن است، حد مجازاتی است که نوع  و میزان آن در شرع تعیین شده اما تعزیر مجازاتی است که در شرع تعیین نشده است  و مبنای تلقی کردن آن به عنوان یک جرم و به تبع آن تعیین مجازات برای مرتکب آن به جهت مصالح و جلوگیری از هرج و مرج در جامعه است، مانند جرایم مرتبط با نزاع های خیابانی، انواعی از سرقت، ضرب و جرح، البته که در خصوص جرائم خاصی در شرع نیز به آنها اشاراتی شده است و لیکن مجازاتی برای آنها مقرر نشده.
بر خلاف حد که هیچ حداقل و حداکثری برای آن تعیین نشده است و مثلا فقط گفته شده صد ضربه شلاق برای ارتکاب فلان جرم، در تعزیر اینچنین نیست یعنی تمام مجازتها وصف حداقل و حداکثر در قانون را دارند، برای مثلا در خصوص کلاهبرداری مجازت مقرر شده از یک سال تا هفت سال حبس است بنابراین قاضی می تواند برای مرتکب جرم کلاه برداری یک یا هفت سال مجازات تعیین نماید، لکن در مجازات حدی شخص را به مجازات حد تعیین شده محکوم می کند یا هیچ محکومیتی صادر نمی گردد، نه کمتر از میزان تعیینشده در شرع  و نه بیشتر از آن.
 در تعزیر، شخصیت، وضع روحی و جسمی مجرم و زمان و مکان ارتکاب جرم  دخیل است ، در صورتی که حد ثابت است و شخصیت مجرم تاثیری در میزان مجازات ندارد، مثلا انگیزه شرافتمندانه در یک نزاع موجب اعمال تخفیف در مجازات تعزیری خواهد بود ولیکن هیچ عنصر و عاملی موجب تخفیف در مجازات شخص مرتکب در جرائم حدود وجود ندارد.
هدف از تعزیر اصلاح و تادیب مجرم ، جلوگیری از تجری سایر افراد است؛ اما اجرای حد برای جلوگیری از تکرار جرم و دفاع از مصالح اصیل جامعه است.
تعزیر با توبه ساقط می‌شود؛ اما در حد توبه اثری ندارد، مگر این که قبل از حضور در دادگاه و نزد قاضی باشد.
در تعزیر تخفیف و تعلیق یا تعویق یا تبدیل مجازات ممکن است؛ اما در حد تخفیف، تعلیق، تعویق و... وجود ندارد.
بنابراین هرگاه شخصی مرتکب اعمالی شود که نظم و امنیت یا مصالح جامعه را به خطر بیندازد یا اینکه مرتکب فعلی شود که موجب ضرر به غیر گردد وآن شخص نیز علیه او اعلام شکایت نماید، در نهایت نیز بزهکاری مرتکب به فعل مجرمانه از طرف محکمه محرز گردد به مجازاتی که در قوانین و مقررات کیفری ازجانب قانونگذارتعین شده است که برای اصلاح خود شخص بزهکار و جلوگیری از تجری سایرین خواهد بود محکوم می گردد.
پس هرگاه شخصی مرتکب فعلی گردد که در قانون برای انجام دادن یا انجام ندادن آن مجازاتی تعیین شده باشد یا اینکه هر قانونی را زیر پا بگذارد مجازات تعزیر در انتظار او خواهد بود.
تعیین تعزیر برای شخص مرتکب جرم بر اساس قانون و بر عهده قاضی دادگاه صلاحیت دار در امور کیفری است، که دادگاه نیز بنا بر انگیزه متهم، شیوه ارتکاب جرم،شخصیت مجرم، نتایج زیان بار عمل ارتکابی مجرم اقدامات مجرم پس از ارتکاب عمل مجرمانه، سوابق محکومیت کیفری، وضیت فردی خانوادگی و اجتماعی او میزان تعزیر را تعیین می نمایند.

وب سایت هزار وکیل به نشانی اینترنتی www.hezarvakil.ir امید وار است نهایت رضایتمندی از مطلب فوق را حاصل نمایید.